Iedereen die af en toe eens in de buurt van een trein komt weet intussen waarschijnlijk wel dat er vanaf 14 december een totaal nieuwe dienstregeling aan zit te komen. Ik ga er dan steeds van uit dat de mensen die dat in elkaar moeten puzzelen weten wat ze doen en het grote plaatje in het oog houden. Deze keer waren de politieke beperkingen duidelijk: meer passagiers in evenveel treinkilometers. Dan hoef je niet veel na te denken om te zien hoe je daar voor moet zorgen. Gewoon treinen met weinig volk (bijvoorbeeld de eerste en de laatste) schrappen en extra treinen op een moment dat er veel mensen de trein willen nemen (bijvoorbeeld tijdens de spits). Politici die dat principe eerst mee goedkeuren en vervolgens moord en brand roepen over het afschaffen van die vroege en late treinen zijn simpelweg hypocriet. Natuurlijk zijn er altijd mensen voor wie de veranderingen niet goed zijn. Dat zijn dan ook degenen die je het luidste hoort roepen. Eens kijken of voor mij die nieuwe dienstregeling een verbetering is of niet.
Tussen Gent en Brussel
Als dagelijkse pendelaar tussen Gent en Brussel is het belangrijkste voor mij natuurlijk die verbinding. En dan in het bijzonder tijdens de spits wanneer de treinen bomvol zitten. Hier is het voor mij van belang dat er veel treinen zijn en dat die vele treinen goed gespreid zijn. Anders gezegd, ik wil niet moeten wachten. Of die trein er een minuutje langer of minder lang over doet maakt me eigenlijk totaal niets uit. Ik ben ook zo iemand die geen vaste trein neemt. ‘s Morgens kan je me gewoonlijk tegen komen op een trein die vertrekt ergens tussen 6u30 en 8u en ‘s avonds op een trein die vertrekt tussen 16u en 19u. Gewoonlijk kom ik wat op goed geluk toe en neem de eerste trein die passeert. En die de goede richting uitgaat, natuurlijk.
Eerst kijk ik even naar de ochtendspits. Op het prentje hieronder stelt elk staafje een vertrekkende trein voor en de hoogte van het staafje geeft weer hoe lang ik moet wachten op de volgende. Dit zowel voor de nieuwe dienstregeling (bovenaan), als voor de oude (onderaan).
In de periode van 6u tot 8u neemt het aantal treinen een beetje toe: van 12 naar 14. Goed punt dus. Kijken we naar de spreiding lijkt dat ook beter. In de huidige dienstregeling zijn er twee problematische momenten. Dat is telkens voor het hele uur. Daar zitten we met wachttijden van 19 en 18 minuten. Erg veel in volle spits. In de nieuwe dienstregeling zit een leegte van 15 minuten rond 7u30. Hier had ik graag een extra trein gezien, maar anders kan ik daar niet echt veel op aanmerken. Ik zie niet direct een reden waarom hier geen trein tussen kan, maar waarschijnlijk is die er wel. Treinen die vanaf Denderleeuw op lijn 50a komen rijden of zoiets. Het valt natuurlijk af te wachten wanneer die treinen in de praktijk gaan rijden. Zo vertrekt de huidige trein van 7u15 behoorlijk systematisch met een vijftal minuten vertraging. De rest vertrekt nu meestal op tijd een komt met vijf à tien minuten vertraging toe.
Voor de avondspits zijn mijn prioriteiten gelijkaardig. Als ik in het station sta wil ik zo snel mogelijk op een trein kunnen stappen. Hoe lang die trein er precies over doet om in Gent te geraken is minder belangrijk. Ik maak een gelijkaardig prentje met de treinen tussen 16u en 20u.
Globaal lijkt met dat een verbetering. In de huidige dienstregeling zitten een paar behoorlijk grote gaps die ik steeds probeer te ontwijken. Vooral die rond het half uur zijn erg vervelend. In de nieuwe dienstregeling zijn de gaps in elk geval kleiner. Die voor het hele uur zijn wat groter dan ik leuk vind, maar ik moet zeggen dat het een verbetering is.
Zeker na 18u30 (wanneer er geen piekuurtreinen meer zijn) wordt de situatie veel beter. Ik ga dus even weg van de ochtend- en avondspits en bekijk het basisaanbod doorheen de dag. Op dit moment zijn er drie treinen per uur. Richting Brussel vertrekken die om 4 minuten, 16 minuten en 25 minuten na het uur. In de omgekeerde richting rijden die op het uur, 9 na en 21 na. Dat zijn dus drie treinen per uur. Maar met een groot probleem: er zijn drie treinen op twintig minuten en dan veertig minuten lang niets. Aw.
De nieuw dienstregeling belooft ons treinen richting Brussel om 7, 23, 38 en 53 minuten na het uur. In de omgekeerde richting wordt dat 16, 25, 44 en 59 minuten na het uur. Netjes om het kwartier een trein. Dit is een van de speerpunten van de nieuwe dienstregeling en het is ongetwijfeld een van de grootste verbeteringen die je in België zal tegen komen.
En wat gebeurt er in het weekend? In de huidige situatie valt die middelste trein er dan van tussen. Dat geeft dus twee treinen per uur, met nog altijd een wachttijd van in het ergste geval 40 minuten. In de nieuwe dienstregeling valt in de ene richting die van 53 na eruit en in de andere richting die van 25 na. Dan blijven dus drie treinen per uur over, met op een bepaald moment een wachttijd van een half uur. Dat is nog altijd beter dan de huidige situatie tijdens de week.
Het laatste dat me op deze verbinding interesseert is de laatste verbinding van Brussel naar Gent. Ik wil weten tot hoe laat ik nog thuis geraak. Vooral dan in het weekend. Regelmatig vlieg ik op zondagavond terug van weet ik veel waar en probeer ik nog thuis te geraken om na een paar uurtjes slaap terug richting Brussel te vertrekken. Momenteel vertrekken de laatste treinen om 22u59, 23u21 en 0u24. In de nieuwe dienstregeling zijn de drie laatste om 22u44, 22u56, 23u44 en 0u23. Wat mij betreft is dat geen verschil. Op de minuutje gaat het niet aankomen. Wat wel verandert is het laatste vertrek van “Brussel-Nationale-Luchthaven” (de luchthaven van Zaventem in gewone mensentaal) naar Brussel. Nu vertrekt de laatste trein al om 23u50. Daarna kan je met de trein niet meer weg van de luchthaven. In de nieuwe dienstregeling wordt dit 0u30. Daarmee heb ik natuurlijk geen aansluiting naar Gent meer, maar op z’n minst geraak je dan nog tot in Brussel op een later uur. Ook een mooie verbetering.
In de plaats van de trein om 23u50 komt er eentje om 23u52 waarmee ik wel nog thuis geraak. Daar zit dus ook niet echt verschil op.
Couvin
De verbinding die me daarna het meest interesseert is richting Couvin. Misschien een wat vreemde bestemming, maar toch eentje waar je me regelmatig kan terugvinden. Mijn “geheime” trainingsterrein licht daar in de buurt. Ik trek daar regelmatig voor een weekend heen.
Standaard vertrek ik op vrijdagavond vanuit Brussel. Er is geen keuze mogelijk: je moet overstappen in Charleroi. Treinen uit Brussel vertrekken om 16u30, 16u50, 17u01, 17u09, 17u29 en 17u50. Later dan dat vertrek ik niet graag, want dan wordt het wel erg laat tegen dat ik op mijn bestemming ben. Na aankomst in Couvin met ik nog een kleine twee uur lopen. Die treinen zijn in Charleroi om 17u25, 17u45, 17u53, 18u05, 18u23 en 18u48. Daar moet ik dan overstappen op een dieseltje dat vertrekt om 17u51, 18u19, 18u53 en 19u18. Van de zes treinen naar Charleroi is de eerste in praktijk te vroeg. Zo vroeg geraak ik maar zelden in het station. De tweede geeft in theorie een erg mooie aansluiting, maar heeft meestal vertraging zodat die aansluiting weg is. In praktijk kom ik met treinen twee, drie en vier allemaal op de boemel van 18u19 terecht. Met de vijfde kom ik op de boemel van 18u53. De laatste geeft daar in theorie ook een mooie aansluiting op, maar de praktijk is opnieuw anders. Meestal is het 20-25 minuten wachten op de boemel van 19u18. In theorie zitten daar een paar zeer mooie aansluitingen tussen. De praktijk leert dat de treinen naar Charleroi zo vertragingsgevoelig zijn dat het altijd een gok is.
Wat geeft dat in de nieuwe dienstregeling? Dan heb ik treinen richting Charleroi om 16u36, 16u49, 17u06, 17u12, 17u37 en 17u49. Die komen dan toe om 17u36, 17u50, 18u06, 18u12, 18u36 en 18u50. Op het eerste gezicht verandert dat niet bijster veel ten opzichte van de huidige situatie. De playmobils naar Couvin vertrekken om 17u31, 18u14, 18u25 en 19u14. Redelijk simpel: met de eerste drie kom ik op de diesel van 18u14 uit. Die vierde geeft me twee minuten marge. Dat is totaal onhaalbaar, zeker omdat ik verschillende perrons verder moet zijn. Gelukkig is er dertien minuten later al een andere, die ik waarschijnlijk zonder problemen zal halen. De vijfde en de zesde zetten mij beiden op die van 19u14. Volgens de dienstregeling ga ik er volgens mij wat op achteruit, maar ik praktijk denk ik dat het niet zoveel zal uitmaken en zal ik waarschijnlijk gewoon wat meer robuste aansluitingen hebben.
De terugkeer op zondagnamiddag of -avond dan. Die is nu een totale ramp. Echt weer. Compleet totaal slecht. Dat kunnen ze gewoon niet slechter maken. Er vertrekken treinen uit Couvin ongeveer om de twee uur. Meer specifiek om 12u59, 15u07, 17u06, 19u07 en 20u59. De logica ontgaat me, maar ik onthoud dit als “op het oneven uur”. Een uur later komt die toe in Charleroi. Vanuit Charleroi gaat het dan richting Brussel. Dat is gelukkig wel logisch: veertig minuten na het hele uur. Dus een wachttijd van 35-40 minuten. Wat behoorlijk lang is. In Brussel kom je dan toe op het half uur, net op tijd om de Knokke-Blankenberge van 26 na te zien wegrijden. Uch. De volgende is de Oostende van 5 na het volgende uur. Terug 35 minuten aan mijn been en dat op een verbinding met twee treinen per uur. Dat moet zeker beter kunnen.
In de nieuwe dienstregeling is het vertrek uit Couvin zeven minuten voor het oneven uur. Nog steeds om de twee uur (ik had niet anders verwacht), maar op mooie regelmatige tijdstippen. Die komt een uur later toe in Charleroi waar na acht minuten wachten de trein naar Charleroi vertrekt. Dat is zo perfect als maar kan. In Brussel heb ik dan netjes een overstap van tien minuten. Opnieuw erg mooi. Samen gaat dat me bijna een uur uitsparen op dat traject. Een hele verbetering dus in de nieuwe dienstregeling.
Richting Luik
Het laatste dat me echt interesseert is de verbinding Gent-Luik. In die regio is het ook goed om te gaan lopen. Vanuit Luik zal dikwijls nog een aansluiting nodig zijn langs de Vesder, Ourthe of Amblève. Maar de verbinding naar Luik is daarvoor de basis. Dit interesseert me vooral tijdens het weekend.
Nu zijn er twee treinen per uur naar Luik. Eentje om 4 na en eentje om 25 na. Maar die eerste doet er zo lang over dat hij na de tweede toekomt. In praktijk is er dus maar een goede trein. Soms wil ik zo vroeg mogelijk daar geraken. Op dit moment vertrekt de eerste trein om 5u25 en is om 7u01 in Luik.
In de nieuwe dienstregeling is er opnieuw een trein om het uur (er is een tweede mogelijkheid met een overstap in Landen, maar dat is amper interessanter dan op de volgende rechtstreekse trein wachten). Deze vertrekt om 23 minuten na het uur en rijdt de eerste keer om 5u23. Voor mij is dat niet alleen gelijkwaardig aan de oude situatie, maar zelfs helemaal hetzelfde. Waarschijnlijk is dit een van de weinige verbindingen die op hetzelfde uur blijft rijden. Status quo dus voor deze verbinding.
Conclusie
Voor de treinen die er toe doen (en dat zijn voor mij de treinen die ik neem, niet degene die jij neemt) is de nieuwe dienstregeling een verbetering. Soms blijft alles min of meer bij het oude en hier en daar zijn er echt wel grote vooruitgangen. Vooral de vlotte verbinding Couvin-Gent is voor mij een erg goede zaak.